Raport o stanie relacji Państwo — Kościół w Polsce
Poznaj nasz raport
Grupa robocza Relacje Państwo — Kościół, działająca w ramach Kongresu Katoliczek i Katolików, rozpoczęła swoje prace od sporządzenia raportu o stanie relacji państwo — Kościół w Polsce. Zawiera on wyniki badań i analiz prawnych, społecznych i teologicznych, które dotyczyły bieżących stosunków państwa i Kościoła w Polsce A.D. 2022, w ich codziennym praktycznym kształcie.
Autorami Raportu są: Wiktor Antolak, Barbara Balicka, Paweł Gużyński OP, Małgorzata Imiolczyk, Paweł Kuglarz, Michał Leśniak, Marcin Maj, Anna Maria Rizzo, Andrzej Wielowieyski, Andrzej Zoll i Fryderyk Zoll.
Wnioski Raportu w skrócie
1 Rzeczpospolita jako dobro wspólne wszystkich obywateli zobowiązuje ludzi wierzących do poszanowania praw i obowiązków wynikających z czynnego i biernego sprawowania władzy świeckiej na jej wszelkich szczeblach, o ile władza ta spełnia wymóg legalności. Najistotniejszym elementem dobra wspólnego jest rozwój osób w społeczności, uwzględniający gwarancję ich wolności. Obejmuje on: świadomość obywatelską, respektowanie prawa, cnoty polityczne, wartości duchowe i materialne, uczciwość, sprawiedliwość, odwagę i solidarność.
2 Organizacja społeczeństwa demokratycznego nie może być podporządkowana doktrynom filozoficznym, religijnym lub światopoglądowym traktowanym jako nadrzędne. Dotyczy to również społeczeństw o relatywnie jednolitym kształcie kulturowo-aksjologicznym.
3 Państwo i Kościół powinny wykonywać swoje misje w granicach przysługujących im autonomii, zatem w ramach odrębności wspólnot, instytucji, celów i środków finansowych. Oznacza to w szczególności, że na płaszczyznach: prawnej, społecznej, politycznej i ekonomicznej, w których oba te podmioty współistnieją ze sobą, nie mogą one tworzyć nieformalnych powiązań lub dopuszczać się nieuprawnionych ingerencji w nie swoją dziedzinę.
4 Grupy społeczne identyfikujące się z określonym systemem moralnym, dążące do jego odzwierciedlenia w porządku prawnym państwa, muszą respektować konieczność uwzględnienia przez władzę państwową różnych poglądów moralnych współistniejących, a nawet konkurujących ze sobą w obrębie jednego społeczeństwa.
5 Stwierdzić należy, że realizowana w praktyce konstytucyjna zasada odrębności władzy świeckiej i religijnej dalece odbiega od ducha i litery wyrażonych w polskim prawie. Jakkolwiek zasadnicze ramy naszego systemu prawnego są wystarczające do poprawnego ułożenia wzajemnych stosunków pomiędzy Kościołem i państwem, to bardzo często dochodzi do przekraczania granic własnych autonomii przez oba te podmioty. Dobro wspólne wszystkich obywateli domaga się jak najszybszej zmiany takiego stanu rzeczy, co leży w interesie nie tylko państwa, lecz także Kościoła.
6 Do prawidłowego współistnienia państwa i Kościoła potrzebne jest przestrzeganie przez wspomniane podmioty normatywno-instytucjonalnego charakteru wzajemnych relacji, czyli procedur, które skutecznie eliminowałyby ich relacje nieformalne.
7 Zadaniem państwa jest stanie na straży porządku prawnego opartego na Konstytucji. Dlatego państwo, w zgodzie z zasadą równości wszystkich wobec prawa, jest zobowiązane do egzekwowania odpowiedzialności za postępowanie niezgodne z regułami określającymi prawidłowe relacje między państwem i Kościołem. Kościół natomiast na podstawie prawa do wolności religijnej powinien realizować własną misję, wystrzegając się nadużywania jakichkolwiek zasobów państwa do realizowania działalności, której cele mają charakter wyłącznie religijny lub wykraczają poza zakres jawnie i formalnie ustalonej współpracy.
Poznaj nasze raporty
Pobierz bezpłatnie "Raport o stanie relacji Państwo — Kościół w Polsce" oraz zapoznaj się ze wszystkimi raportami Kongresu KiK.
Raport relacje Państwo - Kościół (plik PDF)Wszystkie raporty Kongresu KiKPostulaty kongresu
Podczas Forum OBECNI W KOŚCIELE, które odbyło się w dniach 22 – 23 października 2022 w Łodzi, Kongres Katoliczek i Katolików ogłosił swoje postulaty. Jest ich dziesięć i dotyczą tych obszarów życia wspólnoty Kościoła w Polsce, które w naszej opinii potrzebują szczególnie pilnych reform.
Postulaty skierowane są przede wszystkim do polskich biskupów i zawierają propozycje konkretnych działań, które naszym zdaniem trzeba konieczne podjąć, aby zapewnić Kościołowi w Polsce jakąkolwiek pozytywną przyszłość.
Prawo i uczucia religijne
Obecnie świadomość prywatnego i publicznego znaczenia takich wartości, jak: osobista cześć, wolność sumienia i religii oraz wolność wyrażania swoich poglądów jest wśród ludzi powszechna co najmniej na poziomie intuicji.
Z tego samego powodu co wspomniane powyżej wartości, również uczucia religijne mogą podlegać ochronie prawnej. Jednak takie zabezpieczenie nigdy nie powinno stawać się orężem w walce politycznej.